Literatura faktu, historyczna i poradniki - co warto przeczytać

Patrząc na rankingi książek, z kategorii literatury faktu, można by dojść do wniosku, że najlepsze co ta kategoria ma do zaoferowania to zwierzenia ginekologów lub opis perypetii muzułmańskich niewolnic. Dlatego postanowiłem w jednym miejscu zebrać to, co sam uważam za wartościową literaturę faktu (ew. historyczną, reportaż lub biografię).

Co każdy Polak powinien przeczytać,
czyli jak zbudować sobie obiektywny, poparty faktami światopogląd.

Polecana kolejność:

* Polska. Opowieść o dziejach niezwykłego narodu 966-2008, Adam Zamoyski - niesamowita synteza historii polski. O lepsza pozycja niż "Boże Igrzysko. Historia Polski" Normana Daviesa (który miejscami snuje fantazje, zamiast przedstawiać fakty). Największa wada tej książki to... brak eBooka - wielka wpadka Wydawnictwa Literackiego.

* I rozpętało się piekło. Świat na wojnie 1939-1945, Max Hastings - jednotomowa synteza II Wojny Światowej. Jedyne czego brakuje, to przedstawienie genezy. Ta pozycja mnie zainteresowała, ponieważ autor nie jest Polakiem - nie można mu więc zarzucić stronniczości w opinie naszego teatru działań. II WŚ obrosła w mity, "Jałta", "zdrada przez sojuszników" (niby prawda, ale nie do końca).

* Imperium, Ryszard Kapuściński - o powstaniu, życiu i upadku Związku Radzieckiego, którego Polska niestety była częścią.

* Więźniowie geografii, Tim Marshall - niesamowita podróż przez cały glob. Autor pokazuje jak nierozerwalnie związane ze sobą są uwarunkowania geograficzne, historia i polityka. Pozycja obowiązkowa dla każdego, kto interesują przyczyny konfliktów oraz możliwa przyszłość rozwoju geopolityki.

* Finansowy ninja, Michał Szafrański - poradnik finansowy (oszczędzanie, kredyty, inwestycja oraz jak to wszystko rozumieć). Początkowo byłem chłodno nastawiony do tej pozycji, jednak gdy przypadkiem wpadła mi w ręce, już po samym przekartkowaniu wiedziałem, że to nie jest kolejny byle-poradnik. To jest naprawdę konkretna dawka wiedzy bez owijana w bawełnę! W liceach to powinna być lektura na lekcjach przedsiębiorczości.

* Ekonomia w jednej lekcji, Henry Hazlitt - stare, ale aktualne wypunktowanie podstawowych zasad ekonomii i dowód na to, że współczesne problemy gospodarcze to właśnie problem ignorowania tych podstawowych zasad. Książka krótka, ale treściwa. Niestety nie wyczerpuje tematu, więc nawet sam autor zachęca do sięgnięcia po kolejne lektury.

* Rwący nurt historii, Ryszard Kapuściński

Bardzo dobre

* Gorzka chwała. Polska i jej los 1918-1939, Richard Watt - rewelacyjna pozycja o polityce, ekonomii, geopolityce i relacjach zagranicznych Polski - wbrew tytułowi - od zaborów po koniec II wojny światowej. Oczywiście Piłsudski dominuje książkę, ale czy mogło być inaczej - jego pozytywny oraz negatywny wpływ na Polskę, autorytatywne rządy - dominowały w międzywojniu. Książka pisana z punktu widzenia Amerykanina i niestety widać, że problemy Polski często były indukowane przez samych Polaków, z Piłsudskim na czele (co nie umniejsza jego zasług). Jednak pozostaje pytanie: a gdyby pozwolił Polakom nauczyć się rządzenia i wykształcenia służby cywilnej - czy II WŚ by w ogóle by miała miejsce?

* Chiny bez makijażu, Marcin Jacoby - jeżeli ktoś chce przeczytać jedną książkę o Chinach, to powinna być to ta książka. Niesamowity insight o historii, języki oraz współczesności. Niestety (a może to akurat dobrze), autor nie porusza za bardzo geopolityki. Ale od tego są dedykowane pozycje (np książka dr Jacka Bartosiaka - "Pacyfik i Eurazja. O wojnie").

* Bogaty ojciec, biedny ojciec, Robert Toru Kiyosaki - poradnik inwestycyjny dla początkujących. Dlaczego ta książka jest tak dobra? Ponieważ porusza podstawowe tematy, których niestety polskie szkoły nie uczą (przedsiębiorczość, myślenie inwestycyjne i inwestowanie w siebie). Ile osób za pierwszą wypłatę kupuje wypasiony samochód, na których je nie stać? Ile osób nie rozumie, że na lokacie poniżej inflacji się nie zarabia? Polecam wszystkich młodym osobom oraz początkującym inwestorom. (Na pewno jest to pozycja bardziej elementarna niż Inteligentny Inwestor (Benjamin Graham)).

* Jak zdobyć przyjaciół i zjednać sobie ludzi,  Dale Carnegie - instrukcja obsługi ludzi. Jak podchodzić do ludzi, jak rozwiązywać konflikty i jak do niech nie doprowadzać. Wiedza przydatna w pracy, w domu i przy wychowaniu dzieci;

* Przetrwać wszystko, Les Stroud - niesamowicie skondensowany podręcznik do survivalu - przetrwania w sytuacjach ekstremalnych. Moim zdaniem lepszy niż "Szkoła przetrwania: kultowy poradnik survivalowy" Bear Grylls'a.

* Ostatnich gryzą psy, Naval (cała seria) - przedstawienie selekcji do jednostki wojskowej GROM. Trudny język, ale warto, bo ciekawie przedstawia polskie wojska specjalne.

* Wałkowanie Ameryki, Marek Wałkuski - dobry i ciekawy opis realiów Amerykańskich. Trochę za dużo statystyki, ale poza tym na prawdę konkretna pozycja. Jeżeli chodzi o poznanie Stanów jako takich, to na pewno jest to lepszy wybór niż popularne "Wrony w Ameryce" (Marcin Wrona).

Warte przeczytania

* Gringo wśród dzikich plemion, Wojciech Cejrowski - najlepsza książka podróżnicza Cejrowskiego;
* Karbala, Piotr Głuchowski - przedstawienie "pracy" wojska polskiego w Iraku. Tz. największej bitwy wojska polskiego od czasów II wojny światowej;
* Polactwo, Rafał A. Ziemkiewicz - za dużo w tej książce hate'u na Polaków. Ale pomijając to, znajduje się w niej wiele faktów z okresu komunizmu i transformacji, które wyjaśniają, dlaczego nasza polska polityczna wygląda tak karykaturalnie;
* Pacyfik i Eurazja. O wojnie, Jacek Bartosiak - trudny w odbiorze wykład na temat aktualnej sytuacji geopolitycznej świata oraz możliwej strategii w wojnie między USA a Chinami.

Todo - czekają na przeczytanie - brak opinii
* Rzeczpospolita między lądem a morzem. O wojnie i pokoju, Jacek Bartosiak

* Antologia polskiego reportażu XX wieku

* Krótka historia prawie wszystkiego, Bill Bryson

* Ekonomia dla każdego, Thomas Sowell - jedna z częściej czytanych książek ekonomicznych według księgarni Amazon. A w Polsce mało znana. Koniecznie muszę przeczytać.

* Strzelby, zarazki, maszyny. Losy ludzkich społeczeństw, Jared Diamond - niestety trzeba czekać, aż zostanie wydane jako ebook.

Słabe, nie polecam
* Wyspa na prerii, Wojciech Cejrowski - gdyby nie nazwisko autora, ta książka nie opuściłaby biurka redaktora
* 21 lekcji na XXI wiek, Yuval Noah Harari - niestety to nie są lekcje a XXI wiek, tylko powrót do Marksizmu. Pod przykrywką mądrych pytań przemyca socjalizm i inne lewicowe hasła.
* Ludzie. Krótka historia o tym, jak spieprzyliśmy wszystko, Tom Phillips - to bardziej pozycja rozrywkowa niż literatura faktu (mimo iż to wszystko prawda).